Perfecte punten … maar zonder inspanning? Dan kan je je maar beter zorgen maken. (Onderpresteerder alarm)
Het jaar zit er weer op. Als ouder word je uitgenodigd op school om het rapport van je zoon of dochter op te halen. Even samen zitten met de juf of meester om de punten te overlopen. Ze zijn heel tevreden over de hele lijn. Allemaal goede resultaten. Je zoon of dochter werkt heel goed mee. Primus van de klas. (… en toch aan het onderpresteren? Niemand die dat gelooft.)
Als er echter thuis geen boek uit de boekentas komt. Als er thuis amper stress was voor de examens. Misschien wist je zelfs niet welk vak nu eigenlijk wanneer was. Dan is er wel iets aan de hand.
Laat een kind kind zijn
Dat is dan een veelvoorkomende opmerking. Laat je kind toch gewoon kind zijn. Het zal later al meer dan genoeg moeten werken. Toch super dat het niet hard moet werken, zo heeft je kind nog genoeg tijd om te spelen.
Het is correct dat een kind zich genoeg moet kunnen ontspannen. Maar ze moeten zich ook leren inspannen. Leren leren. En net daar wringt het schoentje.
Lev Vygotsky was een Russische psycholoog en sociaal-constructivistisch theoreticus die leefde van 1896 tot 1934. Hij wordt beschouwd als een van de meest invloedrijke figuren in de ontwikkelingspsychologie en het onderwijs. Vygotsky’s werk richtte zich voornamelijk op de sociale en culturele invloeden op de cognitieve ontwikkeling van kinderen.
Vygotsky stelde dat de ontwikkeling van kinderen wordt beïnvloed door sociale interacties en de culturele omgeving waarin ze opgroeien. Hij benadrukte het belang van taal en sociale interactie bij het leren en de ontwikkeling van hogere cognitieve functies. Vygotsky’s theorie van de zone van naaste ontwikkeling (ZNO) stelt dat kinderen het beste leren wanneer ze worden ondersteund door een meer bekwame persoon, zoals een leraar of een ouder, die hen begeleidt in hun leerproces.
Vygotsky’s ideeën hebben belangrijke implicaties gehad voor het onderwijs en hebben geleid tot benaderingen zoals sociaal-constructivisme en scaffolding, waarbij de nadruk ligt op interactieve leerervaringen en het aanpassen van instructie aan de individuele behoeften van de lerenden. Zijn werk heeft een blijvende invloed gehad op de onderwijspraktijk en heeft bijgedragen aan het begrip van hoe sociale en culturele factoren de ontwikkeling en het leren van kinderen beïnvloeden.
Hoogbegaafde kinderen in de comfort zone
Daar waar het kind (hopelijk) thuis wel nog de nodige uitdagingen aangaat, ligt het op school permanent in een hangmat. Het wordt nooit echt uitgedaagd. Het blijft zitten in de comfort zone. Het is dus aan het onderpresteren. Ja, in het lager onderwijs is dat meestal op een heel subtiele manier. Je ziet het zelfs al in de kleuterklas. Dit omdat de cijfers super goed zijn.
Je hebt 2 types onderpresteerders : de absolute en de relatieve
De absolute onderpresteerder herkent iedereen, want die punten zijn barslecht. Ze leveren geen resultaten, verwaarlozen hun hobby’s. Ze zijn dus op een punt dat alle rode lampen aanspringen. Maar daarnaast heb je dus ook de relatieve onderpresteerder. Die is een stuk moeilijker te herkennen. Perfecte punten, maar toch loopt het mis. Alleen nog niet zichtbaar.
Een aantal kenmerken van onderpresteerders kunnen zijn :
- Ze leveren weinig inspanning en ze moeten geen moeite doen om succes te behalen.
- Ze maken nooit echt fouten. Ze weten dus ook niet hoe ze moeten reageren als ze eens een fout maken. Ze hebben ook een sterke externe locus of control. De oorzaak van hun fouten ligt altijd buiten zichzelf.
- Ze maken vooral fouten omdat ze heel nonchalant zijn. (Concentratie is niet nodig omdat er geen uitdaging is)
- Ze hebben nooit inspanning moeten leveren, dus ze hebben geen of heel weinig doorzettingsvermogen.
- Ze maken hun huiswerk terwijl ze TV kijken, op hun GSM zitten, …. . Dit omdat het gemakkelijk is en ze zich dus niet echt hoeven te concentreren. Dat maakt dat ze weinig zelfdiscipline hebben. Ze bereiden hun huiswerk niet of nauwelijks voor.
- Ze hebben slechte leerstrategieën en een hekel aan automatiseren.
Wat te doen?
Het is heel belangrijk om je kind wel genoeg uitdaging te bieden. Dit opdat het wel kan leren leren.
Gezien dit vaardigheden zijn die je best in het lager onderwijs aanleert, is het cruciaal om daar al in te grijpen. Want de perfecte 10 op 10 zal zich anders in het middelbaar of hoger zeker wreken. Volgende stappen kan je al nemen als ouder
- Spreek de juf of meester aan. Geef aan dat je kind onder z’n niveau aan het presteren is omdat het weinig/niets nieuws leert. Verschillende stappen zijn noodzakelijk : compacten, verrijken en op termijn misschien versnellen van je kind.
- Verdiep je zelf ook in een aantal onderwerpen die belangrijk zijn om je kind beter te begrijpen en op te voeden
- Wat is hoogbegaafdheid?
- Wat is het verschil tussen fixed en growth mindset (Je hoogbegaafde onderpresteerder heeft een heel fixed mindset.
- Wat is de Zone van Naaste Ontwikkeling ?
- Wat is onderpresteren en welke types onderpresteerders zijn er?
- Zorg ook voor genoeg uitdaging buiten de school
- Een uitdagende hobby die inspanning en discipline vraagt
- Voed de leerhonger van je kind. Als je kind graag met z’n neus in de boeken zit – stuur ze dan niet buiten. Dan is lezen echt wel ontspanning
Wil je meer weten rond hoogbegaafdheid, onderpresteren en wat je er allemaal aan kan doen? Dan kan je ook onze thema reeks rond hoogbegaafdheid volgen. Doe dit dan bij voorkeur als koppel. De kans op onderpresteren is namelijk veel groter als ouders niet dezelfde opvoedingsstijl hanteren.
Een goed rapport = rapport waar voor gezweet is
We wensen dus dat je een rapport krijgt met punten waarvoor er hard gewerkt is. Dan zit het zeker snor. En anders … dan weet je dat de goede punten toch niet zo goed zijn als je dacht. Neem dan zeker stappen. Alleen zo zorg je ervoor dat je kind gewapend is voor het middelbaar.
Wil je meer weten? Start dan met dit gratis e-book en zorg dat je kind wel in de zone van naaste ontwikkeling kan komen
