Masterclass hoogbegaafdheid
Alles wat je altijd hebt willen weten en nooit hebt durven vragen rond hoogbegaafdheid
Opleiding hoogbegaafdheid
Download ook ons Gratis e-Book: Hoogbegaafd! Meer dan gewoon nen slimme?
Wat geweldig dat je meer wilt weten over hoogbegaafdheid. Bij ons begon het met de ontdekking dat één van onze dochters hoogbegaafd was. Dit terwijl we eigenlijk naar school werden geroepen voor precies het tegenovergestelde. We vermoedden dat onze dochter laagbegaafd was. Ze kon geen Nederlands en geen wiskunde. Alles ging mis. En gelukkig kwamen we per toeval in contact met iemand die ons in de goede richting kon wijzen … en dat was het begin van een lange ontdekkingsreis die ons tot op de dag van vandaag nieuwe inzichten brengt.
We starten met een algemene inleiding rond hoogbegaafdheid
Het is veel meer dan ‘gewoon nen slimme’. En het is zo belangrijk om je daar als ouder heel bewust van te zijn. Het is immers de basis om te begrijpen waar je zoon of dochter vandaag tegenaan loopt.
Voordat je op zoek kunt gaan naar oplossingen, moet je eerst een goed zicht krijgen over de complexiteit van hoogbegaafdheid. Je wordt vandaag geconfronteerd met een aantal zaken in het gedrag van je kind:
Je hebt de indruk dat je kind thuis en op school 2 verschillende kinderen zijn.
Je kind kan enorm kwaad worden als er afspraken gemaakt zijn en die dan niet consequent worden toegepast.
Er is veel stress bij je kind van 6 jaar omdat ‘Trump’ zotte dingen zegt en doet. Gaat dat geen oorlog opleveren? Wat gaan wij dan doen?
Je dochter kan al mega complexe raadsels oplossen maar kan nog geen veters strikken.
Hoogbegaafd zijn is dus veel meer dan gewoon slim zijn. Het is meer dan een hoog IQ hebben. Je hebt de kenmerken zoals perfectionisme, de hooggevoeligheid, de asymmetrische ontwikkeling, de andere verwachtingen in vriendschappen …
Wat is leren? En waarom is het zo super belangrijk dit goed te begrijpen!
In elk gesprek met ouders, met leerkrachten en met de kinderen zelf, waar we moeten uitleggen waarom het qua leren misloopt verdtrekken we met bovenstaand proces. In het Model van Talentontwikkeling van Jan Kuipers spelen zowel de kracht van de omgeving als de kracht van het individu een belangrijke rol.
De kracht van de omgeving verwijst naar de externe factoren en ondersteuning die het individu ontvangt bij de ontwikkeling van zijn of haar talent. Een stimulerende omgeving met toegang tot goede coaches, mentoren, trainers, opleidingsmogelijkheden en inspirerende rolmodellen kan een positieve invloed hebben op de ontwikkeling van talent. Een ondersteunende omgeving kan ook zorgen voor erkenning, aanmoediging en de nodige middelen en kansen om het talent te ontwikkelen.
De kracht van het individu verwijst naar de persoonlijke eigenschappen, motivatie en inzet die het individu inbrengt bij de ontwikkeling van zijn of haar talent. Doorzettingsvermogen, passie, discipline, zelfreflectie en het vermogen om uitdagingen aan te gaan, spelen een belangrijke rol bij het bereiken van excellente prestaties en groei. Het individu moet intrinsiek gemotiveerd zijn en bereid zijn om hard te werken en te blijven leren en groeien.
Zowel de kracht van de omgeving als de kracht van het individu zijn complementair en kunnen elkaar versterken. Een ondersteunende omgeving kan de motivatie en inzet van het individu vergroten, terwijl een gemotiveerd individu beter kan profiteren van de kansen en ondersteuning die de omgeving biedt.
Het is belangrijk om een balans te vinden tussen de externe omgeving en de persoonlijke inzet en motivatie bij talentontwikkeling. Beide aspecten dragen bij aan het succesvol ontwikkelen en benutten van talent.
Deze verschillende elementen vormen een perfecte basis om te begrijpen waarom het dan zo mis kan lopen met je hoogbegaafde zoon of dochter.
- Je ouders begrijpen je: daarom is het zo belangrijk dat je deze masterclass volgt en je verder verdiept in hoogbegaafdheid
- Juffen en meesters begrijpen je: ook hier is kennis rond hoogbegaafdheid cruciaal
- Moeilijke en uitdagende leerstof: Ja, dus niet het standaard aanbod maar aangepast materiaal is nodig om te leren
- De kinderen in je groep begrijpen je: daarom is het zo belangrijk contact te hebben met ‘ontwikkelingsgelijken’ of ‘peers’. Of wel oudere kinderen ofwel andere hoogbegaafde kinderen.
Wat kan je doen als ouder? Mindset : Durven falen doet groeien (Carol Dweck)
De mindset-theorie van Carol Dweck is een psychologisch concept dat verwijst naar de overtuigingen en attitudes die mensen hebben ten opzichte van hun intelligentie, capaciteiten en talenten. Carol Dweck onderscheidt twee hoofdtypen mindsets:
- Fixed mindset (vaste mindset): Mensen met een fixed mindset geloven dat intelligentie en talenten vaststaande eigenschappen zijn die niet kunnen worden veranderd. Ze geloven dat succes voornamelijk afhankelijk is van aangeboren talent en vermijden uitdagingen om hun competentie niet in gevaar te brengen. Ze zien inspanning als een teken van zwakte en geven snel op bij tegenslag.
- Growth mindset (groeimindset): Mensen met een growth mindset geloven dat intelligentie en talenten ontwikkelbaar zijn door inspanning, doorzettingsvermogen en effectieve strategieën. Ze zien uitdagingen als kansen om te groeien en leren, en omarmen inspanning als een belangrijk onderdeel van hun ontwikkeling. Ze zien fouten en tegenslagen als leermomenten en blijven volharden, zelfs als ze geconfronteerd worden met obstakels.
Carol Dweck’s onderzoek heeft aangetoond dat de mindset van invloed kan zijn op iemands motivatie, leerprestaties en veerkracht. Mensen met een growth mindset hebben de neiging om beter om te gaan met uitdagingen, doorzettingsvermogen te tonen en te blijven groeien, terwijl mensen met een fixed mindset zich vaak beperken in hun ontwikkeling.
Het idee achter de mindset-theorie is dat iemand zijn of haar mindset kan veranderen en een groeimindset kan ontwikkelen door bewustzijn, reflectie en het aanmoedigen van een positieve houding ten opzichte van leren en groei.
Aangezien hoogbegaafde kinderen minder kansen krijgen om fouten te maken (wat de basis vormt van een groeimindset), neemt het risico toe dat ze terechtkomen in een fixed mindset. Daarom is het belangrijk om snel in te grijpen, bij voorkeur al in de kleuterklas, zodat ze maximaal de kans krijgen om een groeimindset te ontwikkelen.
Herken je je in deze:
Ochtend drukte thuis. Ze doen niet door. Boekentas is nog niet klaar. Nog niet gegeten. Niets lijkt vooruit te gaan en jij blijft maar roepen en commanderen maar niets lijkt te werken. Hoe komt dit ? Is dat bij elk gezin zo ? Doe je iets fout of wat?
Vragen waar veel mensen mee worstelen en Jane Nelsen heeft met haar “positive discipline” een antwoord hiervoor.
Photo by Jessica Rockowitz on Unsplash
Positieve Discipline, ontwikkeld door Jane Nelsen, is een opvoedingsbenadering die gericht is op het bevorderen van respect, samenwerking en verantwoordelijkheid bij kinderen. Het is gebaseerd op het idee dat discipline niet hoeft te draaien om straf en beloning, maar om het aanleren van vaardigheden en het bevorderen van positieve relaties.
Het hoofddoel van Positieve Discipline is om kinderen te helpen innerlijke discipline te ontwikkelen, waarbij ze verantwoordelijkheid nemen voor hun gedrag wat heel belangrijk is voor de autonomie waar je hoogbegaafde zoon of dochter extreem naar snakt. Ze leren ook om effectieve keuzes te maken. Het richt zich op het ontwikkelen van vaardigheden zoals zelfbeheersing, probleemoplossing, empathie en respect voor anderen.
Enkele belangrijke principes en strategieën van Positieve Discipline zijn onder andere:
- Vriendelijke en respectvolle communicatie: Positieve Discipline moedigt ouders aan om met hun kinderen te praten op een vriendelijke en respectvolle manier. Dit omvat het luisteren naar het kind, het stellen van redelijke verwachtingen en het uiten van gevoelens op een constructieve manier.
- Het betrekken van kinderen bij het oplossen van problemen: In plaats van straffen op te leggen, moedigt Positieve Discipline ouders aan om kinderen te betrekken bij het oplossen van problemen en het nemen van verantwoordelijkheid voor hun acties. Dit helpt kinderen om probleemoplossende vaardigheden te ontwikkelen en helpt hen te begrijpen hoe hun gedrag anderen beïnvloedt.
- Het stimuleren van respect en samenwerking: Positieve Discipline richt zich op het ontwikkelen van respectvolle en gelijkwaardige relaties tussen ouders en kinderen. Het moedigt samenwerking aan in plaats van machtstrijd. Ouders worden aangemoedigd om keuzes te geven, grenzen te stellen en consequenties te gebruiken die leerzaam zijn en gericht zijn op het helpen van het kind om te leren en te groeien.
Over het algemeen streeft Positieve Discipline ernaar om een evenwicht te vinden tussen het bieden van leiding en het aanmoedigen van autonomie bij kinderen, waarbij de nadruk ligt op het aanleren van waardevolle levensvaardigheden en het bevorderen van een positief gezinsklimaat. We stellen vast dat deze aanpak heel goed werkt bij hoogbegaafde kinderen.
Onderpresteren verwijst naar het fenomeen waarbij kinderen, meestal hoogbegaafd, niet in staat zijn om op het verwachte niveau te presteren, gezien hun potentieel en capaciteiten. Het kan voorkomen in verschillende aspecten van hun leven, zoals academische prestaties, creativiteit, sociale interacties, enzovoort.
Betts en Neihart hebben vijf types onderpresteerders geïdentificeerd op basis van hun studie naar hoogbegaafde kinderen:
- De succesvolle onderpresteerder: Dit type onderpresteerder is vaak intelligent en presteert op het eerste gezicht goed, maar presteert uiteindelijk onder zijn of haar potentieel. Ze kunnen zich aanpassen aan de verwachtingen en routinetaken, maar missen vaak de uitdaging en motivatie om hun volledige capaciteiten te benutten.
- De onopvallende onderpresteerder: Dit type onderpresteerder is vaak minder zichtbaar omdat ze weinig interesse tonen in school of academische prestaties. Ze kunnen onopgemerkt blijven omdat ze niet opvallen door negatief gedrag of lage cijfers. Ze worden vaak over het hoofd gezien omdat ze niet de aandacht trekken.
- De niet-gemotiveerde onderpresteerder: Dit type onderpresteerder heeft weinig motivatie of interesse in schoolwerk. Ze kunnen zich vervelen en hebben moeite om zich te concentreren op taken die ze als niet-uitdagend beschouwen. Deze onderpresteerders hebben vaak negatieve attitudes ten opzichte van school en tonen weinig inzet.
- De verborgen onderpresteerder: Dit type onderpresteerder is in staat om goede cijfers te halen, maar besteedt minimale inspanning. Ze hebben de neiging om strategieën te gebruiken om taken snel af te ronden zonder diepgaand leren. Ze kunnen hun onderpresterende gedrag verbergen achter schijnbare successen.
- De onbevestigde onderpresteerder: Dit type onderpresteerder is zich niet bewust van zijn of haar eigen potentieel en heeft weinig zelfvertrouwen in hun academische capaciteiten. Ze kunnen onderpresteren vanwege angst, faalangst of een gebrek aan geloof in hun eigen bekwaamheid.
Deze vijf types onderpresteerders bieden inzicht in de verschillende manieren waarop onderpresteren zich kan manifesteren bij hoogbegaafde kinderen. Het begrijpen van deze typen kan helpen bij het identificeren en ondersteunen van onderpresterende kinderen om hen te helpen hun potentieel te realiseren.
Verdiepen, verbreden en verrijken zijn termen die vaak worden gebruikt in het onderwijs om verschillende benaderingen van onderwijsuitdagingen voor hoogbegaafde kinderen te beschrijven. Hier is een uitleg van elk concept:
- Verdiepen: Verdiepen verwijst naar het bieden van extra diepgang in een bepaald onderwerp of vakgebied. Het gaat om het bieden van uitdagendere en complexere lesstof die verder gaat dan het basiscurriculum. Door verdieping krijgen hoogbegaafde kinderen de mogelijkheid om zich dieper te richten op specifieke onderwerpen, geavanceerde concepten te verkennen en meer inzicht en begrip te ontwikkelen.
- Verbreden: Verbreden heeft te maken met het uitbreiden van de inhoud en het bereik van het leerplan. Het houdt in dat hoogbegaafde kinderen de kans krijgen om nieuwe onderwerpen, vakgebieden en interesses te verkennen die buiten het reguliere curriculum vallen. Dit kan worden bereikt door aanvullende cursussen, projecten, buitenschoolse activiteiten, enzovoort. Het doel is om hun nieuwsgierigheid en leergierigheid te stimuleren en hen bloot te stellen aan diverse onderwerpen en kennisgebieden.
- Verrijken: Verrijken houdt in dat er extra uitdagende en stimulerende activiteiten en materialen worden aangeboden om het leren van hoogbegaafde kinderen te versterken en te verrijken. Dit kan variëren van complexe projecten, onderzoeksopdrachten, creatieve uitdagingen, tot het werken met mentors of experts in een bepaald vakgebied. Het doel is om hoogbegaafde kinderen de mogelijkheid te geven om hun vaardigheden verder te ontwikkelen, hun interesses te verkennen en te groeien op zowel academisch als persoonlijk vlak.
Door verdieping, verbreding en verrijking in het onderwijs te integreren, kunnen scholen hoogbegaafde kinderen uitdagen, motiveren en tegemoetkomen aan hun unieke leerbehoeften. Het stelt hen in staat om hun potentieel te maximaliseren, hun passies te ontdekken en zich te ontwikkelen op een manier die aansluit bij hun talenten en interesses.
Daarnaast kan je ook op het punt komen dat de verdieping, verbreding en verrijking aan z’n limieten komt. Dan komt ook de optie versnellen in “The picture”
Wil je nog meer te weten komen over hoogbegaafdheidsmodellen, mindset, positieve discipline en de negatieve gevolgen van een verkeerde aanpak op school? Dan hebben we het perfecte e-book voor jou, boordevol met 62 extra pagina’s aan waardevolle informatie.
